نوشهر

شهرستان نوشهر : 

شهرستان نوشهر از شمال به دریای خزر، از جنوب به رشته کوههای البرز، از شرق به شهرستان نور و از غرب به شهرستان چالوس متصل است.  

جمعیت این شهرستان در سال 1390، برابر با 128647 نفر بودهاست. نوشهر دارای دو بخش مرکزی و کجور است. ارتفاع آن از سطح دریا 2?9متر است. 

     نوشهر در گذشته به نامهای خاچک، حبیبآباد و ده نو خوانده میشد و سپس با احداث تأسیسات بندری در سال 1318 هـ. ش به نوشهر تغییر نام یافت. کجور از مناطق مهم باستانی و مرکز رویان و پایتخت رستمدار بوده است. از مهمترین جاذبههای تاریخی و فرهنگی نوشهر میتوان به موارد زیر اشاره کرد: برج آرامگاهی امامزاده طاهر مطهر برج آرامگاهی سیدعلی کیاسلطان، برج آرامگاهی امامزاده حمزه رضا و نیز مجموعهی فرهنگی کندلوس، جنگل سیسنگان، دریا و بندر( نوشهر) . با فراهم آوردن امکانات بیشتر گردشگری از جمله تورهای دریایی در اسکلههای بندر نوشهر این شهرستان بههمراه چالوس، به عنوان قطب بزرگ توریستی کشور مطرح خواهد شد.  

پیشینه ی تاریخی : 

   قدیمیترین نام نوشهر سنگ تجن میباشد. آغاز شکلگیری این شهر از روستای گردکل و منطقه شهر پشت بوده است که در مجاورت رودخانه گردکل قرار داشت. در زمان قاجار به لحاظ نزدیکی به دریا و مناسب بودن ساحل آن جهت پهلوگیری شناورهای تجاری، این روستا مورد توجه شخصی بهنام خاچیک قرار گرفت. و این منطقه تبدیل به محلی مناسب برای مبادله و حمل و نقل کالا میان ایران و شوروی شدکه همین امرسبب رونق فعالیتهای مختلف اقتصادی در منطقه گردید. پس از مدت زمانی این منطقه مورد توجه حبیباله خان سردار خلعتبری تنکابنی (پدر سپهسالاراعظم تنکابنی؛ در آن زمان نوشهر با محوریت کجور قسمتی ازتنکابن محسوب میشد.) قرارگرفت که بهجهت آغاز فعالیتهای عمرانی به حبیب آباد معروف شد، سپس به دهنو و در سال 1318هجری شمسی و در زمان پهلوی اول با ایجاد بندر نوشهر و یک سلسله اقدامات عمرانی با هویت شهری در کنار بافت روستایی به نوشهر تغییر نام یافت. بنابراین علل عمده استقرار و پیدایش شهر نوشهر در این منطقه را میتوان وجود رودخانههای متعدد، نزدیکی آن به دریا، کوتاه بودن فاصلهاش به تهران و موقعیت مناسب ساحل آن برای پهلوگیری شناورهای تجاری و حاصلخیزی اراضی اطرافش دانست.

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی نوشهر

چشمه گردو :

چشمه گردو نام چشمه زلال با آب فراوان میباشد که در فاصله پنج کیلومتری نوشهر در استان مازندران در محلی به نام روستای سنگ تجن (قدیمیترین نام شهرستان نوشهر) واقع شده است. این چشمه پرآبترین چشمه در منطقه غربی استان میباشد و به دلیل مناظر زیبای اطراف آن همه ساله پذیرای مسافران زیادی از اقصا نقاط کشور به این منطقه است. این چشمه، آب شرب دو شهرستان نوشهر و چالوس و روستاهای اطراف را تامین میکند.

سد آویدر :

سد آویدر، سد خاکی آویدر در فاصله حدودا 30کیلومتری شرق شهر نوشهر و در نزدیکی پارک جنگلی سیسنگان قراردارد. این سد و دریاچه پشت آن در فاصلهای دور از دریا و در دل کوهستان قراردارد که این امر سبب کاهش رطوبت هوا در این منطقه شدهاست. سد خاکی آویدر در حقیقت متعلق به ادارهی آبیاری منطقه است و دریاچه پشت سد نیز جهت تامین آب مورد نیاز زمینهای زراعتی منطقه ایجاد شدهاست.

دیوچشمه :

دیوچشمه جلوهای از جاذبههای طبیعی و منحصر به فرد در دامنه کوههای سر به فلک کشیدهی البرز در فاصله 55 کیلومتری جنوب شرقی نوشهر در روستای «آستانکرود» بخش ییلاقی و کوهستانی کجور، سالانه پذیرای شمار زیادی از طبیعتگردان و گردشگران است.

موزه کندلوس :  

مجتمع فرهنگی و توریستی، امکانات مورد نیاز گردشگران اعم از اقامت، رستوران، پارک کودک، فروشگاه‏های مواد خوراکی، فروشگاه محصولات فرهنگی، موزه مردم‏شناسی، جذابیت‏های کندلوس را دو چندان کرده است. موزهی این مجموعه با الهام از داستان‏های شاهنامه ساخته شده است. در قسمتی از آن، اشیای مختلف و ارزشمند متعلق به دوران‏های مختلف تاریخی و در قسمتی دیگر جلوه‏هایی از آداب و رسوم و ویژگی های اجتماعی و فرهنگی مردم منطقه به نمایش گذاشته شده است. موزهی مردم شناسی این روستا دارای آثار ارزشمندی است که آن را از سایر موزههای کشور مسثتنی میسازد. این مجموعه برای زنده نگاه داشتن فرهنگ، هنر و سنتهای زیبای مردم کجور تاسیس شده است. اگر به کندلوس سفر کردید حتما به موزهی گیاهان دارویی این روستای ارزشمند نیز سر بزنید. موزهی گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی کندلوس در سال 1365 با هدفکشت، پرورش، تولید و بسته بندی گیاهان اصلی دارویی و معطر و همچنین تولید اسانسها و روغنهای گیاهی تاسیس شد و برای اولینبار در ایران مبادرت به برپایی باغ بوتانیک (موزه گیاهان دارویی) در زمینی به مساحت ده هکتار نمود که با کاشت بالغ بر 250 گونه گیاه ژنتیک ارزشمند در ایران به تولید و عرضهی محصولات گوناگون در زمینههای مختلف اقدام نموده و محصولات خود را به اکثر کشورهای جهان صادر مینماید.

از دیگر جاذبه ها :

از دیگر جاذبه ها می توان به جنگل زربین دو آب در نوشهر روستای حسن آباد با فاصله 25 کیلومتری از نوشهر، ایستگاه قایقرانی خیرود در نوشهر جنب رستوران حسن چالوسی با فاصله 10 کیلومتری از نوشهر، غارچلک در نوشهر جنب کاخ ریاست جمهوری با فاصله 15 کیلومتری از نوشهر، پارک جنگلی سیسنگان در نوشهر سیسنگان با فاصله 30 کیلومتری از مرکز شهر، دریاچه خضر نبی در نوشهر روستای نیمور کجور با فاصله 70 کلیومتر از نوشهر، امامزاده محمد در روستای تازه آباد کیلومتر 2بلوار شهید خیریان، امامزاده سیدعلی کیاسلطان خیرود در روستای سیدعلی کیاسلطان واقع کیلومتر 10نوشهر به نور، سوته قلعه کجور در روستای کجور کیلومتر 70 نوشهر به کجور، امامزاده نبی علویکلا در روستای علویکلا کیلومتر 35 نوشهر به نور، امامزاده طاهر و مطهر هزارخال در کجور کیلومتر 65 روستای هزار خال، امامزاده دبیر صالحانی در کجور کیلومتر 75 روستای دبیر صالحانی، محور تاریخی لاشک پول در منطقه کجورـ با فاصله 70 کیلومتری از مرکز شهر، موزه مردم شناسی تبریزی در روستای کشکسرا جولاده با فاصله 4کیلومتری از مرکز شهر اشاره نمود.

نور

شهرستان نور : 

شهرستان نور که در غرب مازندران قرارگرفته است از شمال به دریای خزر، از شرق به شهرستان های محمودآباد و آمل، از جنوب به رشتهکوههای البرز و لاریجان (شهرستان آمل) و از غرب به شهرستان نوشهر محدود است. جمعیت شهرستان نور در سال 1390، برابر با 109281 نفر بودهاست. این شهرستان دارای پنج شهر نور، بلده، رویان، چمستان و ایزدشهر میباشد. وسعت این شهرستان از ساحل دریا تا ارتفاعات البرز میانی، وجود تنوع آب و هوایی، رودخانه ها و آبشارهای طبیعی همراه با آثار تاریخی و باستانی این شهرستان را نسبت به دیگر شهرستانهای استان متمایز کرده است. شهرستان نور به لحاظ توسعهی صنعتی و گردشگری شرایط ممتازی در استان پیدا کرده است. محصول غالب کشاورزی منطقه، برنج میباشد.  

پیشینه ی تاریخی : 

     نور در گذشته رستمدار و بعدها سولده نامیده می شد نامی که هنوز در میان اهالی رواج دارد. چارلز فرانسیس مکنزی که در سال 1859 میلادی از این محل عبور کرده چنین وصفی در خصوص آن ارائه میدهد: دهکده سولده، هشتصدمتر از دریا فاصله داشت. سولده دهکده بزرگی است و میرزا آقاخان نوری بهخصوص به آن توجه داشت. این ده، دویست خانه، بیست دکان و دو حمام دارد و یک پل آجری با سه دهنه روی رودخانهای به همین نام ساخته اند."  

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی نور      

پارک جنگلی نور : 

پارک جنگلی نور که در کیلومتر 5 نور به محمودآباد با مساحت 400 هکتار قراردارد از نظر وسعت یکی از بزرگترین پارکهای خاورمیانه است و انواع گونههای جنگلی مانند افرا، توسکا، انجیلی و ... در آن یافت میشود. رستوران مجهز و زیبا، آلاچیقهای متعدد چوبی، پارکهای بازی کودکان، مسجد، سرویسهای بهداشتی و زمینهای ورزشی از جمله امکاناتی است که برای استفادهی مسافران تدارک دیده شده است.  

آبشار آب پری : 

این آبشار زیبا در شهر رویان واقع شده است. جریان آب با شیبی 60درجه از کوه، دانههای سنگی پایین جاده به طرف دره و درحتان جنگلی در سینه کش کوه منظره زیبایی را در اختیار بازدیدکنندگان قرار میدهد.  

آب معدنی لاویج : 

آب معدنی لاویج در 25 کیلومتری جنوب چمستان در روستای ییلاقی لاویج در میان درههای جنگلی البرز قراردارد. خواص درمانی دردهای استخوان، مفاصل، بیماریهای پوستی آب معدنی لاویج باعث شده که در تمام فصول سال مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی باشد.  

پارک جنگلی کشپل : 

در ابتدای جاده آسفالته لاویج در محور چمستان به آمل پارک جنگلی کشپل قراردارد. حاشیه زیبای ساحل رودخانه لاویج رود، وجود چشمههای پر آب، امکانات نسبی اقامت و پارک بازی کودکان این پارک را به تفرجگاه مردم منطقه و مسافران غیر بومی تبدیل کرده است.

فیل سنگی :

بعد از گذر از آب گرم لاویج با حداقل 10 دقیقه پیاده روی در مرکز روستای لاویج، قطعه سنگ بزرگی را خواهید دید که بر اثر عوامل فرسایش طبیعی به شکل یک فیل سنگی خودنمایی میکند این فیل سنگی برای بازدیدکنندگان قابل توجه است.

خانه ی نیما یوشیج :

خانه نیما یوشیج توسط پدربزرگ وی در بخش بلده، روستای یوش ساخته شده است. این خانه متعلق به دوران قاجاریه علاوه بر معماری آن به لحاظ اینکه یکی از شعرای مشهور کشورمان در آن میزیسته، از ارزش فرهنگی بالایی برخوردار است.

این خانه دارای پلان معمولی تیپ قاجاریه است. سردر ورودی این بنا به تاریخ 1128 است. جبههی شمالی آن دارای یک ارسی پرارزش با طرح گرهچینی پرکار است و اتاقهای طرفین ارسی و دارای 6 نورگیر مشبک چوبی با طرحهای جالب است.

عمدهی مصالح به کار رفته در این بنا خشت و گل و چوب است و روکار نما نیز گچبری میباشد. این خانه یکبار در سال 1370 مورد مرمت قرارگرفت و در سال 1373 توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شد و مجدداً در سال 1375 مرمت اساسی شد.

بقعه آقا شاه بالو زاهد :

بقعه آقا شاه بالو زاهد که در بخش چمستان قراردارد، از بناهای قرن نهم هجری قمری است. بر بالای این بنای هشت وجهی،گنبدی دو پوش ساخته شده است. این بقعه متعلق به آقا شاه بالو زاهد از عرفای اواخر قرن 7 و اوایل قرن 8 و مرشد شیخ حسن جوری عامل اصلی قیام سربه داران خراسان در عهد حکومت مغولان است.

بقعه جمشید کیا سلطان :

این بنا در داخل شهر رویان قرار دارد. بدنه و گنبد آن هشت ضلعی است و بر ترک ضلع شمالی آن کتیبهای از آجر برجسته به چشم میخورد که بر روی آن نام متوفی در سال 851هجری قمری حک شده است.

از دیگر جاذبه ها :

از دیگر جاذبه های شهرستان نور می توان به آبشار سوا سره در ناحیه ای از توابع بلده، پارک جنگلی نور در 2 کیلومتری شهر نور، غار پیرزن جانی در روستای اوکلاو نور، بقعه آقا شاه بالو زاهد در 21 کیلومتری جنوب شرقی سولده در روستای آهودشت نور، بقعه سلطان احمد، پل خشتی نور و کاخ تمیشان در 5 کیلومتری شرق نور، قلعه پولاد بلده اشاره نمود.