آمل

شهرستان آمل : 

شهرستان آمل در مرکز استان مازندران از شمال به شهرستان محمودآباد، از شرق به شهرستان بابل، از غرب به شهرستان نور و از جنوب به استان تهران محدود میشود.  

جمعیت شهرستان آمل در سال 1390، برابر با 370774 نفر بودهاست. طبق آخرین تقسیمات کشوری، این شهرستان از دو بخش(مرکزی و لاریجان) و8 دهستان تشکیل شده است. از نقاط شهری آن، شهر آمل، دابودشت و رینه را می توان نام برد.  

شهر آمل واقع در جلگه مازندران و طرفین رود هراز با ارتفاع 76متر از سطح دریا قراردارد. این شهر از شهرهای باستانی ایران با طبیعت بکر شمال است که بیشترین جاذبه های مازندران را به خود اختصاص داده و  هر ساله میلیون ها گردشگر خارجی و ایرانی از این جاذبه ها دیدن می کنند. موقعیت استراتژیک شهر آمل و رودخانه هراز، توسعه بخشهای کشاورزی، تجاری، صنعتی و گردشگری منطقه را در سالهای اخیر تسهیل نموده است. محصولات عمده کشاورزی این شهرستان، برنج، گل و گیاه، دانههای روغنی کلزا و سبزیجات و علوفه میباشد.  

پیشینه ی تاریخی :

 نام یکی از اقوام ساکن کرانه جنوبی دریای مازندران آمارد بوده‌است. نام شهر آمل در مازندران را دگرگون‌شده نام آمارد دانسته‌اند. واژه آمل که گونه دیگر آن آموی است، احتمالا از قبیله باستانی (آ)مردها یا (آ)ماردها گرفته شده‌است. مورخان باستانی غربی نام این قبیله را مردی     (mardio) یا آمردی     (Amardio) آورده‌اند. آماردها قومی نیرومند و جنگجو بوده‌اند و ناحیه فعلی آمل را به عنوان مرکز خود انتخاب نموده و نام خود را بر نهادند. بعدها واژه «آماردها» به سبب کثرت تلفظ به آملد، آمرد و «آمل» بدل شد.

شهر آمل از شهرهای قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان سابقه    ‎ْ   آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند. با توجه به اشیاء و سکه هایی که در آن به دست آمده می شود گفت که این شهر در دوره ساسانی یکی از شهر های آباد آن منطقه بوده است. در عصر صفوی آمل رونق فراوان گرفت. از آنجاییکه در این عصر حکام صفویه به مازندران دلبستگی خاصی داشتند شاه عباس دستور داد که جاده کنار رودخانه هراز را  آباد کنند و در طول راه برای توقف چهارپایان و افراد، کاروانسرا ایجاد کردند جاده شوسه‌ای که آمل را به ساری و گرگان وصل می‌کرد، درزمان او احداث شد.

 احتمالا مردم آن در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی آمل

قله دماوند :

قله دماوند در 10 کیلومتری شمال شرقی تهران و 75 کیلومتری جنوب غربی شهر آمل در البرز مرکزی و بخش لاریجان یکی از منحصر به فردترین جاذبههای طبیعی ایران قراردارد که جاده توریستی هراز که تهران را به مازندران متصل میکند از نزدیکی آن میگذرد. قله دماوند از گذشتههای دور تا به امروز جزء جداییناپذیر فرهنگ و افتخارات ایرانیان و مازندرانی ها بوده است. شهرت جهانی این جاذبه طبیعی و از طرفی مجاورت آن با مرکز کشور و دریای خزر از اهمیت و جایگاه والاتری برخوردار شده تا جایی که هرساله هزاران تن از مشتاقان ورزش و طبیعت گردی از ایران و همه نقاط جهان به آن روی میآورند و با دیدن عظمت این قله سر بر افراشته بر آسمان از خودشناسی به خداشناسی میرسند. گفتنی است قله دماوند در سال 1381 به عنوان اثر طبیعی ملی ثبت گردید .

آب معدنی آب اسک :

قریه آب اسک در 8 کیلومتری آمل به تهران در محور هراز قراردارد. آب های معدنی گرم با مواد گوگردی در همه نقاط این روستا جاری است.گردشگران بیشماری بهویژه در فصل تابستان برای استفاده از آب معدنی و هوای مطبوع کوهستانی به این منطقه مسافرت میکنند.

پل دوازده چشمه :

 این پل در عصر سلطنت شاه عباس صفوی بر روی رود هراز در مرکز شهر آمل و در ابتدای خیابان سبزه میدان احداث شده که دو بخش شرقی و غربی شهر را به هم متصل میکند. این پل به نیت دوازده معصوم (ع) دارای 12 طاق و دهنه است.

آب معدنی لاریجان :

در مسیر آمل به تهران در محل گزنک مرکز بخش لاریجان و در ادامه قله دماوند روستای ییلاقی و خوش آب و هوای آب گرم قراردارد. آب های گرم و معدنی این روستا با حرارتی در حدود 62 درجه سرشار از مواد گوگردی بوده و به همین دلیل برای درمان انواع بیماریهای پوستی، دردهای استخوان، مفاصل و روماتیسم مفید است.

آب معدنی استراباکو :

این آب گرم بین راه لاریجان به روشاق، نزدیک روستای بایجان در محلی به نام قلابن قراردارد، از کوهی میجوشد و پس از چند متر به رودخانه هراز میریزد. آب این چشمه مادهای به نام زبیق دارد که درمان امراض جلدی، به ویژه بیمارهای عفونی مؤثر و عالی است.

پارک جنگلی هلومسر (منطقه نمونه گردشگری) :

پارک نمونه سال 90ایران، پارکی طبیعی و بزرگ در آمل که فضایی بسیار تمیز با پتانسیل و خدمات دهی بالا برای مردم و مهمانان می باشد. این پارک که دارای پلاژها و پیست اسکیت و دوچرخه سواری است در سال نود مصوب به منطقه نمونه گردشگری شده است. 

ییلاق بلیران :

بلیران از مناطق ویژه گردشگری است که به دلیل دارا بودن پتانسیلهای گردشگری وآب درمانی رودخانه (گرمارود) مورد توجه مسئولان استانی و منطقه قرارگرفته است. این منطقه بکربا چشمه و رودخانه و فضای سبز زیبای درون آن با استقبال گروههای مختلف گردشگری مواجه شده است. اشاره کرد از آنجا که سر نیزههای عصر آهن در این منطقه زیاد پیدا شده است می توان گفت که به جزء ارزشهای طبیعی این منطقه به لحاظ تاریخی نیز حائز اهمیت می باشد. گفتنی است اجرای تور در بلیران و حومه هر هفته در گروههای مختلف و با برنامههای متنوع اجرا میگردد.

دشت و آبشار دریوک :

یکی از بکرترین مناطق طبیعی در ایران می باشد. دشتی وسیع و زیبا با آبشاری بلند و کشیده با سنگ لاخهایی سخت که طبیعتی زیبا برای گردشگران و کوه نوردان است. آبادی زیبای نمار، هم که در بالا دست این منطقه قراردارد دارای مناطق دیدنی زیادی همچون آبشار و دشت سرسبز دریوک، چشمههای آب معدنی و چهل چشمه و چشمه لهرا میباشد. از دیگر منابع طبیعی این منطقه دشت بالایی و پایه کوههای آن است.

دریاچه تار و هویر :

در پایین دست دوبرار لاسم در آمل قرار دارند. این دو دریاچه در فاصله حدود 500متری از یکدیگر قرار دارند. بیشترین درازای دریاچه تار 3/1کیلومتر و میانگین پهنای آن 400متر و درازی دریاچه هویر حدود 900متر و میانگین پهنای آن 150متر است. دو دریاچه روی هم نزدیک به 7/0کیلومترمربع وسعت دارند. سرشاخه آب‎هایی که به این دریاچه‎ها می‎ریزند، چشمه‎ساران کوه‎های قره‎داغ، سیاه‎چال و شاه‎نشین در شمال و آبراهههای فصلی از جنوب است که قسمتی ازآب آنها وارد دریاچه‎ها می‎شود و قسمتی دیگر، آب رود‎های تار و هویر را تأمین می‎کنند.

آبشار شاهان دشت :

آبشار شاهان دشت که با ارتفاع تقریبی 50 متر در 65 کیلومتری شهر آمل و ارتفاعات مشرف به روستای زیبا و ییلاقی شاهان دشت خودنمایی میکند، یکی از بزرگترین آبشارهای مازندران به شمار میآید.

آبشار شیخ علی خان :

این آبشار نام خود را از رود زیار گرفته است و حدود 40متر ارتفاع دارد. مناظر سرسبز و کوهستانی و چمنزارهای زیبای اطراف و حواشی آن، از این آبشار عنصر ممتاز طبیعی جهانگردی پدید آوردهاند.

آبشار قلعه دختر :

 هنگامیکه از گردنه امامزاده هاشم به سمت پلور سرازیر میشویم، درست بعد از اولین پل و در نزدیکی تاسیسات تونل امامزاده هاشم، آبشار کوچکی بر روی صخرههای غرب جاده به نام آبشار قلعه دختر دیده میشود که برای کوهنوردان، ابتدای مسیر شرقی صعود به قله گل زرد به حساب میآید. چشمه زیبای قلعه دختر نیز در مجاورت آبشار واقع است. زیبایی این آبشار مسافران بسیاری را به توقف و استراحت در کنار آن مجبور میکند.

آبشار سنگ درکا :

این آبشار زیبا در نزدیکی روستای سنگ درکا، در 25کیلومتری جنوب غرب آمل و در دامنه کوه وردوی واقع است. این روستا در کنار جاده گاز و در میان جنگلهای متراکم البرز شمالی، جلوهای خاص از جنگل و کوه مرتع دارد. کوه وردوی سرچشمه رودهای گزناسرا، انگتارود و آلش رود است.

پارک جنگلی میرزا کوچک خان :

این پارک که دومین پارک جنگلی شمال است در 20کیلومتری شهر آمل در مسیر جاده هراز و در نزدیکی فست فود مجموعه توریستی رفاهی نارنجستان آمل قراردارد و مجهز به امکاناتی مانند آب، برق، سرویس بهداشتی، آلاچیق، سکوی چادر و وسایل بازی کودکان می باشد.

دریاچه آب اسک :

این آب گرم در روستایی به همین نام از بخش لاریجان قرارگرفته و دارای ترکیبات اسید کربنیک و بیکربنات دوسود است. پیرامون این چشمه قشرهای آهکی پدید آمده که به مرور زمان به سنگهای مرمر تبدیل شده است. این آب گرم برای درمان امراض جلدی از قبیل اگزما و زخمهای کهنه توصیه شده است. علاوه بر آب گرم فوق، آب معدنیهای دیگری نیز در آب اسک وجود دارد که برای رفع امراض جلدی و گوارشی توصیه شدهاند.

غار اسک :

این غار در نزدیکی آب اسک، در دره هراز واقع شده است. برای رسیدن به آن حدود یک ساعت از روستا پیاده روی خواهید داشت. طول غار در حدود 370متر است و مسیرهای متعدد کوچکی نیز دارد. دهانه آن بسیار بزرگ و بلند است.