چالوس

شهرستان چالوس : 

     این شهرستان از شمال به دریای مازندران، از جنوب به رشته کوه البرز، از شرق به نوشهر و از غرب به تنکابن محدود میشود. ارتفاع آن از سطح دریا 30 متر می باشد. جمعیت شهرستان چالوس در سال 1390، برابر با 122736 نفر بودهاست. این شهرستان دارای دو بخش مرکزی و کلاردشت، پنج دهستان و سه شهر است. شهر چالوس مرکز شهرستان که از شهرهای قدیمی استان به حساب می آید با این که در منطقهای جلگهای قراردارد، ولی در جنوب آن کوههای پوشیده از جنگل « فشکور» و «تجک» را مشود دید. از جاذبههای مهم گردشگری این شهر کاخ چایخواران، کاخ اجابیت، دریاچه ولشت، منطقه ییلاقی کلاردشت، پارک جنگلی فین، تلهکابین نمک آبرود و هتل آزادی خزر میباشد. شهرستان چالوس که به عقیق همیشه سبز مشهور است یکی از زیباترین، معروفترین و مهمترین مناطق شمالی کشور است که طبیعت زیبای آن، جادهی مشهورش و جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی، سبب شده این منطقه مورد توجه هر گردشگر خارجی و داخلی قرار بگیرد.   

پیشینه ی تاریخی : 

نام این شهر در گذشتههای دور سالوس یا شالوس بود که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است. 

     محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب به دستور خلیفهی معتصم به حکمرانی چالوس منصوب شد. محمد بن اویس خود در رویان (قسمتی از طبرستان) استقرار یافت و پسرش احمد را به حکومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حملهی امیرتیمور تخریب شد و سپس تا قرنهای متمادی به صورت روستایی کوچک باقی ماند.  

  به استناد متون تاریخی، چالوس بخشی از سرزمین رویان و از آبادیهای معتبر طبرستان محسوب میشد و دارای پادگان نظامی، قلعه و استحکاماتی برای دفع حمله ی دیلمان بود که البته مدتی نیز تحت نفوذ دیلمان بوده و مدت زیادی (کلارستاق) بخشی از محل ثلاث تنکابن بودهاست. اکثر جنگها در این منطقه صورت میگرفت. مقدسی در آثار خود از قلعه سنگی و مسجد جامع چالوس یاد کردهاست. از این آثار اکنون چیزی باقی نماندهاست. نخستین بیعتهایی که مردم طبرستان در سال 250 ه. ق. با سادات نمودند در مسجد جامع چالوس انجام شدکه البته از این مسجد و قلعه سنگی اکنون چیزی باقی نمانده است . تاریخ این شهر حکایت از فراز و نشیب های فراوان به ویژه در زمان حکومت سادات علوی در طبرستان دارد.

 در دهه اول قرن حاضر(1310) با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته در آمد و امروزه به شهری زیبا با امکانات فراوان جهانگردی تبدیل شدهاست. درباره وجه تسمیه این شهر میگویند چون بخش جلگهای نسبت به ارتفاعات پستتر دیده میشود به همین دلیل آن را »چالهاست» یا «چالهاس» مینامیدند که به مرور زمان به چارلس و چالوس تغییر نام یافت. براساس یافته های باستانشناسی، تاریخ قدیمی ترین ساکنان این شهرستان در کلاردشت به هزاره دوم قبل از میلاد می رسد.

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی چالوس

آبگرم معدنی پیش ترک :

روستای واحد واقع در جاده عباس آباد به کلاردشت ـ آبگرم معدنی «پیش ترک» واقع در بین روستای رودبارک و مجل کلاردشت ـ آبگرم معدنی «تلو» در جنوب روستای رودبارک ـ آبگرم «داریو» در نزدیکی روستای برار در دهستان بیرون بشم کلاردشتـ آبگرم «کندوا» در روستای آنگوران کلاردشت ـ آبگرم «لَلِه جار» در حاشیه روستای لَلِه جار در شمال شهر مرزن آباد ـ آبگرم روستای دلیر در کلاردشت.

آبشار اکاپل :

این آبشار که در جنگل کوهستانی سردی چال کلاردشت واقع شده چشمانداز و مناظری بدیع دارد. همجواری این آبشار با ییلاقات کلاردشت و زیبایی طبیعی آن که دریاچه ولشت را نیز در خود جای داده، قابلیت تفرجگاهی آن را به طور فوقالعادهای افزایش میدهد.

آبشار هریجان :

این آبشار بالای روستایی به همین نام در نزدیکی گردنه هزارچم در جاده تهران ـ چالوس قرار گرفته، بیش از 9 متر ارتفاع دارد ویکی از زیباترین آبشارهای کوه البرز است. این آبشار با آب فراوان، فضای مرتفع و بیشهای وچشمانداز کوهستانی، درهای و جنگلی از فراز کوهی سنگی با پخشابی ویژه سرازیر و در پایین دست به آبشارهای متعددی تبدیل میشود.

پارک جنگلی چالوس :

پارک جنگلی چالوس (فین) در هفت کیلومتری جاده چالوس ـ تهران واقع شده است. رودخانه چالوس که از کنار آن میگذرد ویژگی خاص و جالبی به آن میبخشد. در این پارک، اردوگاهی احداث شده است که از امکانات تفرجگاهی نظیر میز، نیمکت ،جایگاه بازی مخصوص بچهها و کلبه و کومه هایی برای اقامت مسافران برخوردار است.

پارک جنگلی نمک آبرود :

این پارک بیش از 200 هکتار مساحت دارد و مانند سایر پارک های جنگلی، درختان خودرو و انبوهی را در خود جای داده است. سن گونههای مختلف گیاهان شمشاد آن بیش از 700 سال برآورد گردیده است. پارک نمک آبرود با طبیعت بکر و وحشی، ضمن حفظ سیستمهای اکولوژیکی به عنوان یکی از پارکهای جنگلی زیبای جهان محسوب میشود. 

دریاچه ولشت :

این دریاچه در جنوب غربی چالوس و شمال شرقی منطقه کلاردشت در میان درهای عمیق قرار گرفته است. وسعت آن حدود 15 هکتار،عمق متوسط آن 20 متر و حجم آب آن حدود سه میلیون متر مکعب می باشد. به دلیل شیرین بودن آب آن، این دریاچه مأمن پرندگان مهاجر، ماهی و سایر آبزیان است. دسترسی به دریاچه ولشت از طریق مرزنآباد و سمت غربی جاده چالوس امکانپذیر است.

مرداب کندوچال :

این مرداب در میان جنگل انبوه فین چالوس قرارگرفته است. این تالاب یک هکتار وسعت و حدود 4 تا 5 متر عمق دارد. آب آن از چشمههای اطراف تأمین میشود و شیرین است. غیر از درختان جنگلی که دورتا دور آن را فرا گرفتهاند، پیرامون و سطح مرداب نیز پر از نی و گیاهان مردابی است. این تالاب در ارتفاع 730 متری دریا قرار گرفته است و مأمن پرندگان و آبشخور وحوش است

قله علم کوه و تخت سلیمان :

 به دلیل جذاب بودن علم کوه و تخت سلیمان برای کوهنوردان ، در این قلهها کمپ کوهنوردی مستقر میباشد. از لحاظ فنی قله علم کوه در شمار هفتمین قله فنی جهان محسوب میگردد. در محدوده علم کوه و تخت سلیمان یخچالهای بزرگ طبیعی و دائمی وجود دارد که بزرگترین مجموعه یخچالی خاورمیانه است. یخچالهای علم کوه از نوع یخچالهای کوهستانی و درهای هستند که روزانه با سرعتی به طور متوسط بین 30سانتی متر تا یک متر در حرکتند این یخچالها متعلق به دوران سوم زمینشناسی بوده و 60میلیون سال قدمت دارند، اسامی آنها به ترتیب وسعت عبارتند از: یخچالهای هفت خوان ـ علم چال ـ یخچال شمال غربی علم کوه ـ تخت سلیمان ـ خرسان ـ چالون ـ مرجیکش.

کاخ اجابیت :

کاخ اجابیت در دوره سلطنت پهلوی، در روستای اجابیت از بخش کلاردشت ساخته شده است. این کاخ که در محلی مشرف به منطقه کلاردشت بنا شده، تزئینات و گچبریهایی زیبا به شیوه معماری اروپا دارد. محوطه این کاخ بسیار زیباست و در داخل آن لوسترهایی نفیس و گران قیمت قراردارد. کاخ اجابیت با حیاطی پوشیده از درختان سرو سرسبز در حال حاضر به عنوان استراحت گاه مورد استفاده قرار میگیرد.

کاخ چایخوران :

کاخ چایخوران چالوس در اوایل سلطنت سلسله پهلوی ساخته شد و نمای داخلی و خارجی آن تزئینات گچبری و کاشی کاری بسیار زیبا دارد. این کاخ بر خلاف سایر کاخهای این دوره، بسیار ساده و بی پیرایه است. مصالح عمده آن را سنگ و آجر تشکیل میدهد و پوشش بام آن به صورت شیروانی است. نفوذ معماری اروپایی در ساختمان کاخ به وضوح مشهود است.

از دیگر جاذبه ها :

 از دیگر جاذبه های شهرستان چالوس می توان به تپه باستانی کلاردشت، هتل بنیاد ، سواحل چپکرود ، تله کابین نمک آبرود، ییلاق کلاردشت، دره رودبارک، علم کوه، پارک اوجابیت، آب معدنی دلیر، غار یخ مراد، پارک ورگاویج، پارک بنفشه ، یخچال طبیعی حصار چال و آبگرم معدنی «پیش ترک» واقع در بین روستای رودبارک اشاره نمود.