ساری
شهرستان ساری :
شهرستان ساری، به عنوان یکی از جذاب ترین و زیباترین مناطق شمالی کشور مرکز استان مازندران می باشد. این شهرستان از شمال به دریای خزر، از شرق به شهرستان میاندرود از جنوب به استان سمنان، از غرب به شهرستان قائمشهر و از شمال به دریای خزر محدود می شود. از آنجا که دریای خزر در ارتفاع پایین تری نسبت به دریای آزاد قراردارد زمین های این شهرستان دارای ارتفاع منفی نسبت به دریای آزاد می باشد. شهر ساری در 40 متری از سطح دریا قرار دارد. رود تجن از شرق این شهر گذشته و با ادامه جهت به سوی شمال در نزدیکی فرح آباد به دریای خزر می پیوندد. از آن جا که ساری مرکز استان بوده و راه آهن سراسری تهران – بندرترکمن از جنوب آن می گذرد، گسترش فراوانی یافته است.
بر اساس سرشماری سال 1390، جمعیت شهرستان ساری برابر با 487370 نفر بودهاست و طی تقسیمات کشوری این شهرستان دارای سه شهر به نامهای ساری، کیاسر و فریم، چهار بخش و 13 دهستان می باشد.
شهرستان ساری با وسعتی حدود 5098 کیلومترمربع، از طبیعتی گیرا، جذاب و بسیار ارزشمند برخوردار بوده و همواره مورد توجه حکام محلی قرار داشته است. به همین لحاظ عمارتها و کاخهای قدیمی در کنارطبیعت جذاب این منطقه مهم ترین بناهای دیدنی این شهرستان را تشکیل میدهند. اساس اقتصاد این منطقه را کشاورزی، دامداری و صنایع دستی تشکیل میدهد. ازمهم ترین صنایع دستی ساری می توان حصیربافی، قالی بافی، گلیم بافی، ابریشم بافی، پارچه بافی، ظروف سفالی، ظروف چوبی، مجسمه های چوبی، زیلو و جاجیم بافی رانام برد. سواحل زیبای فرح آباد، آبشار داراب کلا، پارک جنگلی شهید زارع، رودخانه های متعدد و مجموعه تالابی سراندون و بالندون، آب انبار میرزا مهدی، آب انبار نو، امامزاده عباس، امامزاده یحیی، برج رسکت، برج سلطان زین العابدین و مجموعه کاخ های فرح آباد نیز از جمله مهمترین مکانهای طبیعی، تاریخی و دیدنی این منطقه به شمار میآیند.
پیشینه تاریخی :
این شهر دارای قدمت تاریخی کهن است و در زمان سلوکیه به نام سیرنیکس شناخته می شده است. بعدها در دوره ساسانی به سارویه و در ادوار اسلامی به ساریه و ساری تغییر نام داد. ساری بعد از «اسپهبدان» تقریباً تا به امروز مرکز مازندران بوده و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آن جا حکومت کرده اند. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمانان توسط ابوالخصیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، در سنه 140 هـ . ق احداث کرده و سپس در همان جا مسجد جامع شهر را نیز بنا نمودند. ساخت بنای این مسجد در زمان هارون الرشید و به وسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیاربن قارن تمام شد. این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی که از سواحل دریای مازندران هجوم آورده بودند به آتش کشیده شد و در اوایل قرن چهارم نیز در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد. ساری درزمان سلطان محمود خوارزم شاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب بسیار دید و در زمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. در دوره صفویه، در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری بنا شد. هنگامی که زندیه، طبرستان را فتح کردند، مرکز طبرستان، از ساری به «بارفروش»( بابل کنونی) منتقل شد. در دوره آقامحمد خان قاجار (1200-1211 هـ . ق) مرکز مازندران مجدداً از بار فروش به ساری منتقل گردید. همین به آبادی و عمران دوباره آن کمک نمود. امروزه ساری یکی از مهم ترین شهرهای استان محسوب می شود.
جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی ساری :
ساحل فرح آباد :
ساحل فرح آباد در 20 کیلومتری شمال شهر واقع شده است. با عبور از بلوار خزر و جاده زیبای فرح آباد به این ساحل آرام خواهید رسید. این ساحل مکانی مناسب و امن برای شنا بالاخص برای خانم هایی است که می خواهند از دریا استفاده کنند.
سد سلیمان تنگه :
دریاچه سد شهید رجایی یا همان سد سلیمان تنگه در شهرستان ساری در روستای ورکی واقع شده است. مسیر دسترسی به این منطقه از جنوب ساری به سمت جاده کیاسر به سمنان آغاز می شود و بعد از طی مسافتی حدود 65کیلومتر به سد خواهید رسید. بر روی تاج سد می توانید پیاده قدم بزنید و آزادانه از مناظر و سازه های سد دیدن کنید. دریاچه سد دارای ماهی های متنوعی می باشد، بنابراین می توانید بخشی از زمان خود را به ماهیگیری در این مکان اختصاص دهید. همچنین می توانید در دریاچه سد قایقرانی کنید. در پایین تر از سد کمپ اسکان مهمان ها قرار دارد. امکانات کمپ تقریباً برای اقامت مناسب است. وجود آب آشامیدنی، سرویس های بهداشتی، نمازخانه، آلاچیق های کنار رودخانه، رستوران و سوپرمارکت از دیگر امکانات این محل می باشد.
پارک جنگلی شهید زارع :
پارک شهید زار ع در شهرستان ساری واقع شده و مسیر دسترسی به این پارک جنگلی از شرق ساری (جاده ساری به میاندرود) آغاز و بعد از طی مسافتی حدود 3 کیلومتر به سمت بیمارستان سوانح و سوختگی شهید زارع به پارک جنگلی شهید زارع می رسید. پارک شهید زارع بعلت مجاورت با تپه های جنگلی کم ارتفاع در دامنه البرز، از منظره ای بسیار زیبا و چشمگیر برخوردار می باشد.مساحت 70 هکتاری پارک پوشیده از درختانی در تیپ بلوط- انجیلی می باشد. برای اقامت کوتاه مدت گردشگران در این منطقه امکاناتی نیز در نظر گرفته اند، امکاناتی از قبیل سرویسهای بهداشتی، آلاچیق، کافی شاپ، قهوه خانه سنتی، نمازخانه، زمین اسکیت، محوطه بازی و سکوهای برداشت آب.
چشمه سورت :
چشمه آب معدنی سورت در شهرستان ساری در مسیر جاده ساری- سمنان در روستای سورت که جزو بخش چهاردانگه می باشد، در دهستان پشت کوه واقع شده است. مسیر دسترسی به این چشمه از جنوب ساری آغاز و بعد از طی مسافتی حدود 100کیلومتر به روستای سورت در حد فاصل روستاهای اروست و مال خاست می رسید. چشمه سورت دارای دو چشمه با آبهای کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو ومزه می باشد که بین این دو چشمه، چشمه آب شور آن بسیارمعروف است. آب بسیار شور آن در استخرهای آبی بزرگ و کوچک در جریان است که عمدتاً در تابستان برای آبتنی استفاده می شود و برای درمان دردهای کمر، پا و روماتیسم و امراض پوستی نیز سودمند می باشد.
برج رسکت :
در چهل کیلومتری جنوب غرب شهر ساری قراردارد و مسیر دسترسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به روستای رسکت در بخش دودانگه و برج می رسید. این بنا از آجر ساخته شده و تزئینات آن شامل مقرنس کاری دو کتیبه ی آجری به خط کوفی و پهلوی ساسا نی است. احتمالاً مقبره ی یکی از شهریاران آل باوند بوده و مربوط به قرن پنجم هجری قمری است. وجود خط پهلوی در این بنا به این دلیل است که خط رایج در مازندران تا قرن ها پس از حمله ی اعراب به ایران همچنان خط پهلوی بود.
مجموعه تاریخی فرح آباد :
مجموعه تاریخی فرح آباد در 28 کیلومتری شمال ساری و در 3 کیلومتری ساحل دریای خزر قراردارد. این مجموعه شامل مسجد، پل، دیوارهای بر جای مانده از یک کاخ سلطنتی است که به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده و تفرجگاه ساحلی صفوی بوده است. مسجد با ایوانهای رفیع، شبستانها، حجره ها و مناره ها از مهمترین بناهای تاریخی استان مازندران به شمار میرود.
مسجد جامع ساری :
مسجد جامع ساری از بناهای زیبای این شهر است. قدمت این مسجد را به بیش از هزارسال تخمین میزنند. این مسجد در مرکز شهر و در مجاورت بازار نرگسیه قراردارد.
عمارت کلبادی (موزه مردم شناسی):
این مکان زیبا و قدیمی در مرکز شهر ساری و در مجاورت خیابان انقلاب واقع شده است و در حال حاضر به عنوان موزهی مردمشناسی مورد بهرهبرداری قرارگرفته و قدمت آن حدوداً به 200 سال قبل باز میگردد. ویژگیهای اجزای معماری آن نظیر اتاقها، حجره ها، شاه نشین، حمام، اصطبل، حیاط و هنر به کار رفته بر روی پنجره ها ارسی ها و تزئین آنها با شیشه رنگی در نوع خود بی نظیر است.
عمارت منوچهرخان کلبادی واقع در محله ی آب انبار نو حدود یکصد و سی سال پیش به دستور سردار جلیل از امرای ارتش وقت ساخته شد و بهنام فرزند بزرگش امیر نصرت شکوه نظام به امیریه معروف شد. امیر نصرت در جوانی فوت شد و سردار بنا را به فرزند وی منوچهرخان بخشید. سبک معماری این ساختمان از تکایای دورهی قاجاری برگرفته شده و دو بخش اندرونی و بیرونی دارد. بنای اصلی این عمارت با بامی شیروانی و سفال پوش، در بخش اندرونی در دو طبقه و یک زیرزمین احداث شده و هر طبقه دارای یک شاه نشین و اتاقهای دو طرفه است. شاه نشین طبقه دوم از زیباترین اتاقهای این عمارت است و جای جای آن یادآور شیوههای هنرهای تزئینی دورهی قاجاری است. مصالح ساختمانی این بنا شامل چوب و آجر می باشد. بنای تاریخی حمام وزیری نیز در محوطه این خانه زیبا قرار دارد.
امامزاده عباس :
در حاشیه شمالی ورودی شرقی شهر ساری واقع شده و از نظر شیوه معماری و گنبد هرمی شکلش یکی از بناهای معروف استان مازندران به شمار می آید. تاریخ ساخت آن سال 897 هجری قمری است و سه امامزاده بهنامهای عباس و محمد و حسن در آن مدفون میباشند.
آب انبار میرزا مهدی :
این بنا در مرکز شهر ساری واقع شده و مربوط به دوران افشاریه یا زندیه میباشد. منبع اصلی به وسیله پلکانی به پای شیر و انبار آب دسترسی دارد. پلان آن مدور با گنبدی هلالی است که همه آن با آجر و ملاط ساخته شده است. بالای گنبد دریچههایی برای تامین روشنایی داخل آب انبار تعبیه گردیده است.
آب انبار نو :
این آب انبار نیز در مرکز شهر ساری و در محلهی آب انبار نو در مجاورت خیابان 18دی قراردارد و به لحاظ نوع کاربری شبیه آب انبار میرزا مهدی است.
باغ وحش روستای طاهرده :
این باغ وحش با وسعت 17000 متر مربع در 9 کیلومتری شمال شرقی ساری قراردارد. باغ وحش طاهرده که توسط بخش خصوصی اداره میشود، دارای گونه های بیشمار و گاهاً نادر حیوانات، پرندگان و خزندگان است.
از دیگر جاذبه ها:
از دیگر جاذبه های شهرستان ساری می توان به تالاب الندان در کیلومتر 30 جاده کیاسر، منطقه نمونه گردشگری دوسله در کیلومتر 35 جاده کیاسر، پارک حاشیه رودخانه تجن واقع در میدان هلال احمر، ابتدای بلوار امام رضا (ع)، دریاچه طبیعی چورت در کیلومتر 35 جاده ساری – کیاسر واقع در روستای چورت، چشمه گرگین آباد در 65 کیلومتری جنوب ساری واقع در بخش دودانگه، آب بندان سیدمحله (زیستگاه پرندگان مهاجر) در جاده فرح آباد به ابتدای جاده لاریم، دشت شگفتانگیز فریم صحرا در دودانگه در کیلومتر 60 جنوب ساری، شاه دژ با فاصله 80 کیلومتر از مرکز شهرساری، محوطه تاریخی شاه نشین واقع در 65 کیلومتری جنوب ساری در بخش دودانگه، امام زاده صالح مرزرود در 21 کیلومتری شرق ساری در روستای مرزرود، امام زاده عیسی بن کاظم خارمیان واقع در 10 کیلومتری ساری در روستای خارمیان و مجموعهی طبیعی ـ تاریخی ماهفروز محله واقع درکیلومتر 7 جاده فرحآباد را اشاره نمود.
