بابلسر

شهرستان بابلسر : 

بابلسر یکی از شهرهای استان مازندران به مرکزیت شهر بابلسر می باشد که از شمال به دریای خزر، از شرق به شهرستان های سیمرغ و شهر بهنمیر، از غرب به شهرستان فریدونکنار و از جنوب به شهرستان بابل و شهر امیرکلا محدود می شود.  

بر پایه آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال 1390، جمعیت این شهرستان که دارای سه بخش مرکزی، رودبست و بهنمیر می باشد برابر با 124323 نفر بوده است. بابلسر با پهنه1350هکتار در مصب رودخانه بابلرود و در کرانه جنوبی دریای خزر قرار دارد. این شهر زیبا که از مناطق زیبا و توریستی مازندران محسوب می شود از شمال به دریای خزر، از شرق به بهنمیر، از غرب به فریدونکنار و از جنوب به شهرکله بست متصل میباشد. فاصله این شهر ساحلی تا مرکز استان حدود 60 کیلومتر است.  

شهر ساحلی بابلسر یکی از شهرهای زیبا و پرجاذبه در گردشگری مازندران است که در کنار دریای خزر با جاذبه ها و زیباییهای طبیعی و مواهب خدادادی سالانه مسافران و گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سمت خود جذب میکند.  

پیشینه ی تاریخی : 

نام قدیم آن مشهدسر بوده است. بنا به اعتقاد قدما انتخاب این نام بدان جهت بوده که سر امامزاده ابراهیم (ع)، برادر امام رضا (ع) در آنجا مدفون شده است. به واسطه آثار قدیمی موجود در بابلسر می توان به قدمت تاریخی آن پی برد. به عنوان نمونه بنای امامزاده ابراهیم با چارچوب منقوش از بناهای قدیمی این شهرستان می باشد که قدیمی ترین اثر موجود در آن مربوط به سال 841 ه.ق است. این شهر تا پایان دوره قاجاریه از امکانات چندانی برخوردار نبود. از امکانات بابلسر در آن دوران می توان به یک خیابان اصلی دو باب حمام یک مدرسه به نام احمدیه (دبستان نرجس فعلی)، چندباب مغازه و تاسیسات اولیه شیلات و گمرک اشاره کرد. در سال 1311 با شروع تحول در کشور مشهدسر نیز به بابلسر تغییر نام یافت و به سرعت رو به آبادانی نهاد و خیابان بندی، ساختمان سازی جدید و مدرن، ایجاد پل معلق فلزی، سدبندی دو طرف رودخانه بابلرود که از وسط شهر میگذرد، آسفالت خیابانها، ساخت ساختمان شهرداری و شهربانی، اداره پست و تلگراف و ساختمان هتل بزرگ (دانشگاه مازندران فعلی) و     ... انجام گرفت  . 

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی بابلسر

رودخانه بابلرود :

رودخانه بابلرود از میان شهر بابلسر میگذرد. وجود این رودخانه یکی از دلایل جذابیت این شهر در میان شهرهای مازندران برای گردشگران و حتی خود مازندرانیها است. چرا که هیچکدام از رودهای جاری در استان مازندران امکانات رفاهی مشابه بابلرود در بابلسر (مانند قایقهای تفریحی و ...) ندارند. این رود یکی از رودخانههای مهم کشور است که از بلندیهای البرز در جنوب شهر بابل سر چشمه گرفته و در شهرستان بابلسر به دریا میریزد و این شهر را به دو بخش خاوری و باختری تقسیم میکند.

اسکله ساحلی :

یکی از مکانهای مهم گردشگری در بابلسر، اسکله ساحلی آن است که هرساله شمار زیادی از مسافران را به خود جذب میکند. البته این اسکله جنبه تجاری ندارد و بیشتر به عنوان یکی از مکانهای گردشگری مورد استقبال قرار میگیرد. همچنین در این اسکله، از سنگهایی به عنوان موج شکن بهره گرفته شدهاست که در نوع خود بسیار زیبا میباشد. یکی از دلایل بهرهگیری از این موجشکنها، جلوگیری از نفوذ آب در بخشی از منطقه و پارک نزدیک آن میباشد. از دیگر دیدنی های شهر بابلسر، پل اصلی آن است که به پل فلزی مشهور می باشد. این پل که یکی از اتصالات مهم میان شرق و غرب بابلسر است در سال 1313به دست آلمانیها ساخته شد.

منطقه نمونه گردشگری «میرود» بهنمیر :

 این منطقه نیز از جاذبههای گردشگری و توریستی زیبایی است که فضای سرسبز و جنگلی همراه با پارک کودک در کنار دریا زیبایی خاصی به آن داده است و روزانه پذیرای گردشگران و مسافران زیادی از اقصی نقاط کشور است.

بقعه امامزاده ابراهیم :

از زیارتگاههای مهم شهرستان بابلسر است و سالانه مسافران و گردشگران زیادی از این بنای تاریخی و مذهبی بازدید میکنند و بیشتر مسافران و گردشگران برای اقامه نماز لحظهای را در جوار این امامزاده که در یک کیلومتری مرکز شهر واقع است، اطراق کرده و با معبود خویش خلوت میکنند. بقعه امامزاده ابراهیم در قرن نهم هجری ساخته شده و از مهمترین آثاری است که بهواسطه آن میتوان به قدمت تاریخی شهر پی برد. بنای امامزاده دارای چهار در منقوش میباشد و روی درهای آن سه تاریخ 858-857-841 هجری قمری حک شده است. مصالح عمده آن آجر، ملاط، ساروج و کاشی است و گنبد هرمی شکل آن عظمتی خاص دارد. بنای تاریخی و اصلی این بقعه در گذشته تخریب شد و بعدها به شکل امروزی آن را بازسازی کردند، با این حال آثار هنری و باستانی آن دستخوش تغییرات نشده است. این بنا از نظر دارا بودن آثار تاریخی ارزشمند هنری مانند درهای نفیس، صندوق چوبین و کتیبههای متعدد شهرت دارد.

بقعه بی بی رقیه :

یکی از زیارتگاههای شهرستان بابلسر در نزدیکی مرقد امامزاده ابراهیم است. بی بی رقیه خادم امامزاده ابراهیم بود و یکی از درهای منقوش تاریخی بقعه امامزاده ابراهیم به کوشش او تهیه شده و با خرج خود، نجاری را، به حکاکی نقش و نگار این در گماشت و اسم او نیز بر در حک میباشد. این بنا در جنوب شرقی امامزاده ابراهیم در بابلسر واقع است و از قدیم الایام تا کنون به همراه امامزاده ابراهیم مورد زیارت قرار میگیرد و مورد توجه اهالی است.

پل معلق فلزی بابلسر :

 یکی دیگر از نمادهای این شهر ساحلی است که در سال 1313، قبل از جنگ جهانی دوم توسط مهندسین آلمانی و سوئدی بر روی بابلرود احداث شد. این پل به طول 80 متر، عرض هشت متر و ارتفاع 16 متر اولین پل ماشین رو است که شرق و غرب بابلسر را بههم پیوند میدهد . این پل بسیار پرتردد راه ارتباطی بابلسر، فریدونکنار نیز می باشد.

پل پیادهرو (پل کوچک) :

 این پل که کوچکترین پل بابلسر است در سال 1328 بر روی بابلرود احداث شد و تا چندی پیش گردشگران از روی این پل تردد میکردند ولی به دلیل شکستگی قابل ملاحظهای که دارد دیگر ترددی از روی آن صورت نمیگرفت که اخیرا با ترمیم مجدد دوباره وسایط نقلیه نیز از آن عبور میکند.

بابل

شهرستان بابل : 

بابل یکی از شهرستان های مرکزی استان مازندران است که از شمال به شهرستان بابلسر، از مشرق به شهرستان های سیمرغ و قائم شهر ، از مغرب به شهرستان آمل و از جنوب به کوهپایه ها و دامنه های شمالی رشته کوه های البرز محدود می شود.  

جمعیت شهرستان بابل در سال 1390، برابر با 495472 نفر بوده است. مرکز این شهرستان بابل و دیگر شهر آن امیرکلا می باشد .این شهرستان همچنین شامل 3 بخش مرکزی، بندپی شرقی و بندپی غربی و همچنین 10 دهستان است. 

مساحت این شهرستان حدود 1431کیلومتر مربع است. آب و هوای این منطقه را میتوان به دو نوع آب و هوای کوهستانی و آب و هوای مناطق جلگه ای تقسیم کرد. وجود مناظر زیبای طبیعی، پل ها و تکایای تاریخی، آبشارها و چشمه های آب معدنی ، بابل را به مجموعه ای کامل جهت پذیرایی از گردشگران تبدیل کرده است. 

پیشینه ی تاریخی :

نام این شهر در روزگاران کهن مامطیر بوده است، بعضی از متاخران از دو کلمه (ممطیر) و (مه میترا) چنین نتیجه گرفته اند که: شهر بابل امروزی شهری بود پاک و مقدس، در نزدیکی های دریا و به دلیل جای داشتن (میترای بزرگ) یا آتشکده (میتر) ، بومیان آن را ( مه میترا) یا جایگاه میترای بزرگ می نامیدند. از سال 250 ه.ق به بعد نام مامطیر در اغلب حوادث طبرستان ذکر می شود. در قرن پنجم و ششم، مامطیر رو به وسعت و آبادانی می رود به طوریکه در اوایل قرن هفتم به روایت یاقوت حموی از نقاط معتبر طبرستان به شمار می آمد. تا میانه سده هشتم هجری، این شهر را به نام مامطیر می خواندند تا آن که کیاییان جلالی، آخرین شاه باوندیان را شکست دادند و در همان سال سادات مرعشی به سرپرستی میر بزرگ از آمل قیام کردند و کیاییان جلالی را شکست دادند و مامطیر را گشودند. سید قوام الدین مرعشی وارد مامطیر شد. رفت و آمد دراویش مرعشی باعث رواج کسب و کار در این منطقه شد و پس از آن،  نام شهر را به بار فروش ده تغییردادند. مرعشیان تا سال 1006 ه.ق در مازندران حکومت کردند در این سال شاه عباس آنها را برکنار ساخت و این منطقه را تابع حکومت مرکزی کرد. در این دوران به نظر برخی از تاریخ نویسان رفته رفته نام شهر به بار فروش تغییر یافت و پسوند ده از نامش حذف شد البته برخی معتقدند این تغییر نام در اواخر زندیه و اوایل قاجار اتفاق افتاد. این شهر ظاهرا در دوران قاجار باول نامیده می شد که این نام از رودخانه باول رود که امروزه بابل رود خوانده می شود گرفته شده است. سر انجام در سال 1306 به بابل تغییر نام داد.  بابل را با عنوان شهر بهار نارنج نیز می شناسند.

جاذبه های گردشگری، تاریخی و فرهنگی بابل 

سد شیاده : 

منطقه ی بکر سد شیاده به دلیل دارا بودن آب و هوای مساعد و وجود جنگل در چهار سوی خود، مکان مناسبی برای پیاده روی، برگزاری اردوهای یک روزه سیاحتی، صعود به ارتفاعات نزدیک سد شیاده، کشتی لوچو، ماهیگیری و قایقرانی است که جذابیت های طبیعی این منطقه علاقه و رغبت دیدار مجدد مسافران و گردشگران را از این منطقه افزایش می دهد. این مکان علاوه برایام عید نوروز و تابستان در روزهای تعطیل معمولی نیز شاهد حضور جمع زیادی ازخانواده ها از هر قشر است که استفاده از این فضای مناسب را برای ایجاد نشاط و روحیه انتخاب می کنند. سقاتالار شیاده و پوشش گیاهی و جنگلهای زیبا در کنار سد زیبای روستای شیاده ورود و بازدید گردشگران و مسافران را نیز چندین برابر کرده است.  

آبگرم معدنی و روستای آرزو : 

این مکان در روستای آری در 33کیلومتری جنوب شرقی بابل در میان یک دره زیبای جنگلی و در کنار رودخانه ای قرار دارد که مجموعه طبیعی بی نظیری را با ترکیبی جالب عرضه می نماید. آب معدنی فیروزه ای رنگ در دل جنگل های سبز منظره ای را خلق کرده که در دیگر نقاط کمتر دیده شده است. آب با جوشش از دل زمین استخر کوچکی را پدید آورده که به خاطر ترکیبات گوگردی برای بیماری های جلدی، روماتیسم و درد مفاصل بسیار مفید است. جاده دسترسی به آن که به جاده جیبی معروف است از شهر بابل آغاز می شود و پس از طی مسافت 30 کیلومتر به آبادی گلو گاه مرکز بخش بند پی می رسد و با عبور از پل سجاد رود وارد جاده دهستان فیروز جاه شده و پس از طی حدود 30 کیلومتر وارد روستای زیبا و سنتی آری می شود که چشمه زیبای آب معدنی را در خود جای داده است.این روستا به همراه مجموعه اطراف خود یکی از بهترین جاذبه های توریستی و طبیعی شهرستان بابل به شمار می رود. 

پارک جنگلی طبیعت بابلکنار (بزچفت) : 

پارک جنگلی طبیعت بابلکنار(بزچفت) که جزء محدوده ی جنگلی روستای درونکلا شرقی است یکی از زیباترین مناطق گردشگری شهرستان بابل می باشد. در دل این پارک دهکده ای کوچک به نام بز چفت قرار دارد. طبیعت بابلکنار با دارا بودن مساحتی بیش از 716 هکتار و وجود چشمه ای کوچک در دل خود و انبوه درختان زیبا و سایر امکانات گردشگری طی چند سال به مکانی شناخته شده در استان مازندران و حتی خارج از آن تبدیل شده که با آمدن فصل بهار و تابستان انبوه مسافران و گردشگران را روانه ی منطقه ی تفریحی توریستی و کوهپایه ای بابلکنار زیبا می کند. این پارک زیبا در 16 کیلومتری جنوب شهر بابل در تعطیلات پذیرای خیل کثیری از هموطنان ماست. 

بازارها و قلعه های قدیمی : 

بابل (بارفروش) در قدیم مرکز خرید و فروش کالاهای شهرهای مختلف اطراف و مسیر تجاری کالاهای روسی بود. رضاقلی میرزا در مسافرت خود به خوارزم دربارهی بارفروش (بابل) مینویسد: بارفروش در قدیم دهی بوده است و بارهایی که با کشتی از حاجی ترخان به بندر مشهد سر میآوردند به آن ده حمل کرده و میفروختهاند. لهذا نام این قریه بارفروش ده شد. به تدریج جماعتی از تجار در آن ساکن شدند و آباد شد. به دلیل اهمیت تجاری که بارفروش از قدیم داشته کاروانسراهای متعددی در این شهر ایجاد شد که دفاتر تجاری و محل انبار برخی از کالاها در کاروانسراها ی مستقر در بازار بوده است که متاسفأنه در حال حاضر تعدادی از آنها از بین رفته است.  

امامزاده قاسم (بقعه آستانه) : 

بنای تاریخی امامزاده قاسم که در آستانه بابل قرار دارد، به قرن نهم هجری قمری تعلق دارد. این بقعه که مدفن امام زاده قاسم، فرزند حضرت موسی کاظم(ع) است به بقعه آستانه مشهور است. داخل صحن بقعه دو صندوق نفیس چوبی قراردارد که صندوق اصلی آن به تاریخ 888 هـ. ق مربوط است و به دست استاد احمد نجار ساروی ساخته شده است.  

مسجد جامع : 

این مسجد در محله مسجد جامع واقع شده است. ابن اسفندیار گوید: این مسجد را ابتدا مازیار بن قارن در (سال 160 ق) بنا کرد. در عهد فتحعلی شاه قاجار بر اثر زلزله خراب شد و در سال 1225 ق به فرمان این شاه قاجار و به مباشرت میرزا محمد شفیع بندپیای صدر اعظم توسط میر محمد حسین متولیان دوباره ساخته شد.  

 مسجد محدثین : 

این مسجد در محله طوقدار بن واقع است. ملانصیرا در عالم شهود به دیدار امام زمان(ع) مشرف شد و سپس دستور ساختن محراب این مسجد را داد، کتیبهای که بر محراب مسجد نوشته شده گویای این امر است. در ضلع شمالی مسجد مقبرههای ملانصیرا و شیخ کبیر قرار دارند. 

کیجا تکیه :

کیجا تکیه در دورهی ناصرالدین شاه قاجار ساخته شده و در محله حمزه کلا واقع است. کیجا تکیه سقاتالاری دو طبقه دارد که بنا بر روایتی دو دختر با فروش جهیزیه خود این بنا را ساختهاند و از اینرو کیجا تکیه نامیده میشود. ستونهای مارپیچ و سرستونهای دهان اژدری و نقاشیهای اساطیری، این سقاتالار را زیباترین سقاتالار ایران و گستردگی موضوعات اساطیری و داستانی منقوش بر در و دیوار و سقف این بنا کیجا تکیه را شگفت انگیزترین و دیدنیترین اثر تاریخی بابل ساخته است. این بنا از شهرت ملی برخوردار است.

مسجد بیسر تکیه :

این مسجد در محله بی سر تکیه واقع شده است. دارای حیاطی کوچک و گلدستهای زیبا است. مسجد بی سر تکیه از یادگارهای عهد قاجاریه است. 

پل محمدحسن خان :

پل محمدحسن خان قاجار از دیگر آثار باستانی و جزو یکی از نمادهای تاریخی شهر بابل محسوب میشود. در اوایل حکمرانی کریم خان زند به سال 1146، محمدحسن خان جد آقا محمدخان قاجارکه شهر بارفروش و سایر نقاط مازندران را تصرف کرده و در جنگ بر کریم خان زند پیروز شده بود، برروی رودخانه بابل پل بزرگی احداث کرد که تا امروز باقی مانده و به پل محمدحسن خان معروف است. این پل دارای هفت چشمه (طاق) اصلی و دو چشمه فرعی است که ارتفاع آن از بستر رودخانه 11 متر است. 

کاخ بابل :

ساختمان این کاخ که به دوره پهلوی مربوط است، در باغ مصفایی در جنوب بابل قراردارد و محل فعلی دانشکده پزشکی مازندران است. بنای کاخ دو طبقه است، با اتاقها و سالنهای متعدد و مزین به گچبریهای بسیار زیبا. مصالح عمده ساختمان کاخ را سنگ تشکیل میدهد. نمای خارجی آن ویژگیهای خاص و منحصر به فردی دارد که مشابه آن در کاخهای دیگر مربوط به این دوره کمتر دیده میشود.

گنجینه بابل :

در سال 1307 هجری شمسی به عنوان بلدیه بنا شده است. این بنا که به شماره 1526 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، در اسفند ماه 1374 با کاربری فرهنگی در اختیار میراث فرهنگی مازندران قرارگرفت. ساختمان فوق پس از مرمت و احیا در بهمن ماه 1375 جهت بازدید و استفادهی پژوهشگران شروع به فعالیت نموده است. این مجتمع فرهنگی دارای گنجینه آثار تاریخی و فرهنگی، نمایشگاه آثار فرهنگی هنری، کلاسهای آموزش هنرهای سنتی و کتابخانه تخصصی میباشد. گنجینه بابل به معرفی آثار ساخته شده از سفال، فلز، سنگ، شیشه، چوب بجا مانده از دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی میپردازد. 

بقعه شیخ موسی و امامزاده عبدالله :

بقعه شیخ موسی و امامزاده عبدالله بندپی شرقی بابل نیز در روستای ییلاقی شیخ موسی در حدود 80 کیلومتری جنوب شهر بابل قرار دارند. مسیر و جاده آن از داخل شهر بابل آغاز و از جادهای بنام حبیبی یا شهید صالحی پس از طی کردن مسافت 30 کیلومتری به آبادی گلوگاه در مرکز بندپی شرقی و عبور از پل سجادرود به طرف دهستان فیروزجاه ادامه مییابد که پس از عبور از روستای فیروزجاه در ارتفاعات به شیخ موسی میرسد. کتیبهها و نقش و نگارهای موجود روی دربها و ضریحهای زیارتگاه در نوع خود بینظیر و دیدنی است و علاوه بر این دوجاذبه دیدنی تاریخی مذهبی، ییلاق شیخ موسی به دلیل آب و هوای مطبوع و مناظر زیبا و چشمنواز از جاذبههای مهم طبیعی شهرستان بابل محسوب میشود. این دو امامزاده، محل برگزاری مراسم سنتی کشتی لوچوی مازندران در مراسم 26 عیدماه در روز 28 تیرماه هرسال می باشد. برپایی بازارهای محلی در جوار این مکان مذهبی با استقبال مسافران از اقصی نقاط استان مواجه شده است.

از دیگر جاذبه ها :     

از دیگر جاذبه های شهرستان بابل می توان به کوه نیراسم در بندپی، تکیه مقری کلا (دوره قاجار) در روستای مقری کلا 25 کیلومتری مرکز شهر، بقعه درویش فخرالدّین (قرن نهم هجری قمری) در محله موزیرج، تکیه پیر علم، گنبد سرست (قرن نهم هجری قمری) در روستای سرست، مقبره ملامحمّد شهرآشوب (دوره قاجار) در روستای بنگرکلا، مقبره سیدزینالعابدین (دوره قاجار)، راسته بازار حصیر فروشان (دوره قاجار) اشاره نمود.